Εκρήξεις Ηφαιστείων

Ορίστε μερικές σκόρπιες πληροφορίες για την έκρηξη του Κρακατόα το 1883, για δύο κάπως περίεργα ηφαίστεια (το ένα στο Μεξικό, το άλλο στη Μαρτινίκα), και για το πιο διάσημο ηφαίστειο -τον Βεζούβιο.

Κρακατόα

Κρακατόα λεγόταν το ηφαιστειογενές νησάκι ανάμεσα στη Σουμάτρα και την Ιάβα (να πού). Στις 26 Αυγούστου 1883 συνέβη η έκρηξη που μάλλον ήταν ο δυνατότερος ήχος που έχει ακουστεί στον πλανήτη κατά τους ιστορικούς χρόνους, σίγουρα ο δυνατότερος καταγεγραμμένος. Τον άκουσαν άνθρωποι 4800 km μακριά, σε ένα νησάκι στον Ινδικό ωκεανό κοντά στην Αφρική. Μια ισοδύναμη απόσταση είναι από την Πορτογαλία στην Άγκυρα, ή από τη Νορβηγία στην Αίγυπτο. Τέτοια μεγέθη. Επιστημονικά όργανα τον ανίχνευσαν παντού στη Γη. Το ωστικό κύμα έκανε τον γύρο του πλανήτη αρκετές φορές προτού εξασθενήσει.

Επίσης, το κλίμα σε όλο τον κόσμο επηρεάστηκε δραματικά:

In the year following the eruption, average global temperatures fell by as much as 1.2 °C (2.2 °F). Weather patterns continued to be chaotic for years, and temperatures did not return to normal until 1888. The eruption injected an unusually large amount of sulfur dioxide (SO2) gas high into the stratosphere which was subsequently transported by high-level winds all over the planet. This led to a global increase in sulfurous acid (H2SO3) concentration in high-level cirrus clouds. The resulting increase in cloud reflectivity (or albedo) would reflect more incoming light from the sun than usual, and cool the entire planet until the suspended sulfur fell to the ground as acid precipitation.

via

Και είναι πολύ ενδιαφέρον πώς με τις καινούριες τότε τεχνολογίες μαθεύτηκε αμέσως η είδηση:

The rest of the world heard such stories almost instantly because a series of underwater telegraph cables had been recently laid traversing the globe. For the first time, operators were able to communicate stories to their counterparts across the globe using morse code. As Professor Nick Petford, from the School of Earth Sciences and Geology at Kingston University, London, and presenter of the BBC documentary explains, "This is the first time a volcano had exploded and was known about instantly. The underwater telegraph cables were a network for communication, the precursor to the internet."

via

Παρικουτίν

Το 1945 στο Μεξικό (εδώ), οι κάτοικοι ενός χωριού έζησαν ένα κάπως περίεργο και σπάνιο φαινόμενο: τη γέννηση ενός νέου ηφαιστείου εκεί που μέχρι τότε βρισκόταν ένα χωράφι, κανονική καλλιεργήσιμη έκταση. Μέσα σε οχτώ μήνες, το ηφαίστειο σχεδόν έφτασε τα 500 μέτρα σε ύψος. Παρακάτω μια φωτογραφία από το 1994. Φυσικά, το χωριό εγκαταλείφθηκε.

Βεζούβιος

Μπροστά σε αυτά, η ιστορικά πιο διάσημη έκρηξη ηφαιστείου είναι μικροσκοπική. Η σημασία του Βεζούβιου και της Πομπηίας ήταν ότι με την ανακάλυψή της κατάλαβαν πρώτη φορά οι άνθρωποι, τον δέκατο όγδοο αιώνα, πως σκάβοντας κανείς μπορεί να καταλάβει πολύ σημαντικά πράγματα για την ιστορία. Οι ανασκαφές στην Πομπηία σηματοδοτούν τη γέννηση της σύγχρονης αρχαιολογίας.

The first time any part of [Pompeii] was unearthed was in 1599, when the digging of an underground channel to divert the river Sarno ran into ancient walls covered with paintings and inscriptions. The architect Domenico Fontana was called in and he unearthed a few more frescoes but then covered them over again, and nothing more came of the discovery. A wall inscription had mentioned a decurio Pompeii ("the town councillor of Pompeii") but that it indicated the name of an ancient Roman city hitherto unknown was missed.

Fontana's act of covering over the paintings has been seen both as censorship – in view of the frequent sexual content of such paintings – and as a broad-minded act of preservation for later times as he would have known that paintings of the hedonistic kind later found in some Pompeian villas were not considered in good taste in the climate of the counter-reformation.

Herculaneum was properly rediscovered in 1738 by workmen digging for the foundations of a summer palace for the King of Naples, Charles of Bourbon. Pompeii was rediscovered as the result of intentional excavations in 1748 by the Spanish military engineer Rocque Joaquin de Alcubierre.

Ένα τελευταίο ενδιαφέρον φαινόμενο είναι αυτό κατά το οποίο ένα ηφαίστειο δε σκοτώνει άμεσα, με θόρυβο, φωτιά και λάβα, αλλά πιο ύπουλα. Στις 8 Μαΐου του 1902, στη Μαρτινίκα, εξεράγη το όρος Πελέ. Τα αέρια που απελευθερώθηκαν κατά την έκρηξη προκαλεσαν ασφυξία στους 30.000 περίπου κατοίκους. Ελάχιστοι επιβίωσαν, ανάμεσά τους ένας κρατούμενος που επρόκειτο να κρεμαστεί εκείνη την μέρα. Γλύτωσε την ασφυξία επειδή τα αέρια της έκρηξης δεν έφτασαν μέχρι την υπόγεια φυλακή του.

UPDATE: Δυο μέρες μετά τη δημοσίευση, βρήκα αυτό το βίντεο. Είναι από την πρόσφατη έκρηξη του Τολμπάτσικ στη Ρωσία, όμως το πιο ενδιαφέρον σημείο του βίντεο είναι στα 40 δευτερόλεπτα περίπου, όπου ένας γεωλόγος μάλλον σε ειδική στολή παίρνει δείγμα της υγρής λάβας για μελέτη στο εργαστήριο. Δες το βίντεο και σε mute ακόμα, έχει υπότιτλους.

Όπως λέει και το άρθρο του Wired:

All of this vividly shows how lava, even flowing lava, is actually a strong substance, behaving as a plastic, more than a liquid as is imagined a lot of the time.

via