Μερικές Πρώτες Κουβέντες Για Τη Θεωρία Των Χορδών Και Το Πολυσύμπαν

Σαν εισαγωγή προτείνω δύο TED talks από τον Μπράιαν Γκριν για το θέμα. Ο Μπράιαν Γκριν είναι γνωστός θεωρητικός φυσικός στην Αμερική τόσο από τα βιβλία του, όσο και από τα ντοκιμαντέρ που έχει γυρίσει πάνω στα θέματα της φυσικής και της κοσμολογίας. Εδώ δείχνει και πόσο συνοπτικός μπορεί να γίνει, ενώ η κατανόηση είναι εύκολη -σχετικά- υπόθεση. Δες τα μία φορά, και ξαναδές τα δυο-τρεις μέρες αργότερα, θα βοηθήσει στην long term εμπέδωση.

Αν για κάποιο λόγο πρέπει να δεις μόνο ένα, θα έλεγα το δεύτερο.

Σε περσινό δημοσίευμα, ο γνωστός Έλληνας φυσικός Δημήτρης Νανόπουλος, λέει επίσης κάποια πράγματα πάνω στο θέμα, δίνοντας βάρος στο πολυσύμπαν. Παραθέτω μερικά αποσπάσματα, μαζί με εμβόλιμα σχόλια.

Ο κ. Νανόπουλος παρουσίασε μερικές νέες επιστημονικές ιδέες που ανέπτυξε πρόσφατα με την ερευνητική ομάδα του στο αμερικανικό πανεπιστήμιο και οι οποίες δίνουν μια πολύ συγκεκριμένη μορφή στην έννοια του Πολυσύμπαντος. Εκτιμά, με βάση μαθηματικές εξισώσεις, ότι είναι δυνατό να υπάρχουν δέκα εις την πεντακοσιοστή σύμπαντα (ο αριθμός 10 με εκθέτη τον αριθμό 500!), σύμφωνα με τη θεωρία της Υπερσυμμετρίας (SUSY) και των Υπερχορδών, η οποία προβλέπει ότι, εκτός από τις γνωστές τέσσερις «μεγάλες» διαστάσεις -τρεις του χώρου (μήκος, πλάτος, ύψος) και ο χρόνος- υπάρχουν ακόμα έξι ή επτά, που βρίσκονται «διπλωμένες» σε τρομερά μικρό χώρο, ανεβάζοντας σε 10 ή 11 τον συνολικό αριθμό των διαστάσεων. «Ζούμε σε δέκα διαστάσεις, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε» είπε ο κ. Νανόπουλος.

Είναι δύσκολο να μιλάς για αυτά τα πράγματα. Μπορώ να φανταστώ τουλάχιστον πέντε τρόπους να παρανοήσει κανείς τις λέξεις του Νανόπουλου και να καταλάβει εντελώς διαφορετικά πράγματα από τα visuals που παρουσιάζει ο Γκριν.

Σύμφωνα με τον Έλληνα φυσικό, κάθε επιμέρους σύμπαν (μεταξύ αυτών το δικό μας) μέσα σε αυτό το πολυσύμπαν μπορεί να έχει τους δικούς του ξεχωριστούς φυσικούς νόμους, που ισχύουν μόνο σε αυτό, ενώ στα άλλα σύμπαντα οι νόμοι που τα διέπουν, μπορεί να είναι αφάνταστα διαφορετικοί ή και σχετικά παρόμοιοι, έχουν όμως οπωσδήποτε ως κοινό παρονομαστή τη βαρύτητα. Το ένα σύμπαν «γεννάει» το άλλο, μέσα σε μια αέναη διαδικασία παραγωγής συμπάντων, η οποία, όπως είπε, καταργεί την έννοια της αρχής και του τέλους του χρόνου.

Κάτι ελαφρώς σχετικό έχει γράψει και ο Στήβεν Χόκινγκ. Πως οτιδήποτε και αν συνέβη πριν τη Μεγάλη Έκρηξη δεν μπορεί να επηρέασε με κανένα τρόπο αυτά που συνέβησαν μετά. Επίσης, το να ρωτάς τι έγινε πριν τη Μεγάλη Έκρηξη, είναι σα να ρωτάς τι είναι πιο νότια από το νότιο πόλο. Απλά η ερώτηση δεν έχει νόημα.

Τόνισε επίσης, ότι το σύμπαν που βλέπουμε (της ορατής ύλης) και το οποίο έχει ηλικία 13,7 δισεκατομμυρίων ετών, δεν είναι παρά το 4%, καθώς το υπόλοιπο είναι αόρατο, αποτελούμενο κατά 23% από «σκοτεινή ύλη» και 73% από «σκοτεινή ενέργεια» .

Για μια δίλεπτη αποσαφήνιση της σκοτεινής ύλης, είχα ποστάρει και αυτό.

Τέλος, απαντώντας σχετικά με τις φιλοσοφικές προεκτάσεις της θεωρίας του πολυσύμπαντος, είπε ότι παραπέμπει σε «ένα νέο Διαφωτισμό» που ανοίγει νέους δρόμους για την ανθρωπότητα. Ακόμα, αρνήθηκε ότι υπάρχουν φραγμοί και όρια στις δυνατότητες του ανθρώπινου νου να συλλάβει την πραγματικότητα του σύμπαντος, εκτός από τα αναπόφευκτα ποσοτικά όρια στη συσσώρευση γνώσης στο μυαλό του ανθρώπου, όμως γι' αυτό, όπως είπε, υπάρχουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ως συμπαραστάτες μας, ενώ στο μέλλον η σχέση τους με τους ανθρώπους θα μπορούσε να γίνει ακόμα πιο στενή.

Αρνήθηκε επίσης ότι συσσωρεύοντας ολοένα περισσότερες γνώσεις, οι άνθρωποι χάνουν τη σοφία τους, ενώ -σε κάπως πιο απαισιόδοξο τόνο- συμφώνησε με τις εκτιμήσεις άλλων επιστημόνων ότι η Γη αργά ή γρήγορα «δύσκολα θα αντέξει» στα προβλήματά της, γι' αυτό είναι ανάγκη να προετοιμαστεί η μετοίκηση της ανθρωπότητας σε άλλους πλανήτες.

Ωραία πράγματα. Παρεμπιπτόντως, είναι πολύ ενδιαφέρον αυτό το βιβλίο του.